Hướng dẫn kỹ thuật đo điện cơ

Điện cơ là gì? Cách đo và ghi điện cơ như thế nào ? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây của chúng tôi nhé !

Điện cơ là gì?

Ghi điện cơ (electromyography) là phương pháp thăm dò được sử dụng để nghiên cứu phản ứng điện của thần kinh và cơ, đánh giá sự mất phân bố thần kinh của cơ. Phương pháp này giúp đánh giá chức năng của các dây, rễ thần kinh ngoại vi, khớp thần kinh-cơ và các cơ.

Chúng là các kỹ thuật bổ trợ rất quan trọng để chẩn đoán xác định, chẩn đoán phân biệt bản chất tổn thương (tế bào thần kinh vận động, myelin, sợi trục hay tổn thương phối hợp), chẩn đoán định khu và tiên lượng bệnh, từ đó giúp các nhà lâm sàng hướng đến nguyên nhân của bệnh và điều trị có hiệu quả.

Chỉ định đo điện cơ?

Điện cơ được chỉ định khi bệnh nhân có những dấu hiệu và triệu chứng của rối loạn thần kinh hay cơ. Ví dụ:

Cảm giác châm chích ở da
Cảm giác tê cứng
Yếu cơ
Đau cơ hay chuột rút
Một số kiểu đau ở tay hay chân

Hướng dẫn đo điện cơ

Kết quả điện cơ thường cần thiết để xác định chẩn đoán hoặc loại trừ một số bệnh như:

Các bệnh lý cơ: loạn dưỡng cơ hoặc viêm đa cơ
Các bệnh ảnh hưởng đến nơi tiếp nối thần kinh cơ như bệnh nhược cơ
Các rối loạn thần kinh ngoài tủy sống (thần kinh ngoại biên) như hội chứng ống cổ tay hoặc bệnh thần kinh ngoại biên
Các rối loạn ảnh hưởng đến tế bào thần kinh vận động của tủy sống như xơ cột bên teo cơ hoặc viêm tủy xám (polio)
Các rối loạn của rễ thần kinh trong bệnh thoát vị đĩa đệm

Các bước chuẩn bị khi đo điện cơ

* Lưu ý:

Cần kiểm tra bệnh nhân xem:

Có máy điều hòa nhịp tim hay bất kỳ dụng cụ điện nào khác trong người
Đang điều trị thiếu máu
Có chứng máu khó đông hay rối loạn đông máu gây chảy máu kéo dài

* Chuẩn bị trước khi đo điện cơ:

Vệ sinh tay chân bệnh nhân sạch sẽ trước khi tiến hành đo điện cơ
Giải thích cho bệnh nhân các bước tiến hành, hướng dẫn bệnh nhân phối hợp trong quá trình đo điện cơ.
Đối với trẻ em, cần chuẩn bị tâm lý trước cho trẻ tùy theo lứa tuổi, thái độ và kinh nghiệm của trẻ.

Quy trình ghi điện cơ đồ

Ghi điện cơ đồ bằng điện cực kim

Người bệnh ở tư thế thư giãn cơ.

Sát trùng vùng da cần khảo sát cơ bằng điện cực kim.

Cắm điện cực kim xuyên qua da vào cơ, rồi đâm kim từng nấc một nhằm khảo sát các hoạt động điện do kim đâm gây ra.

Để kim nằm im trong khi bắp cơ đang thư giãn hoàn toàn (không co cơ), nhằm tìm các hoạt động điện tự phát của cơ đó nếu có.

Hướng dẫn người bệnh co cơ một cách nhẹ nhàng và để các đơn vị vận động phát xung rời rạc, khảo sát hình ảnh của từng điện thế của đơn vị vận động.

Yêu cầu người bệnh co cơ mạnh dần lên để khảo sát hiện tượng kết tập của các đơn vị vận động, cho tới mức người bệnh co cơ tối đa để xem hình ảnh giao thoa của các đơn vị vận động. Chú ý khi ghi quan sát các sóng ghi được trên màn hình cần nghe cả âm thanh các sóng phát ra.

Đánh giá kết quả: Những thay đổi do thần kinh (neurogen) là quá trình tái phân bố thần kinh và được biểu hiện dưới 2 dạng: tái phân bố sợi trục biểu hiện là đa pha, thời khoảng rộng, biên độ cao. Thay đổi neurogen thường gặp trong các bệnh thần kinh gây tổn thương cơ. Khi co cơ tăng dần tới cực đại: nguyên tắc cỡ mẫu bị phá vỡ, các đơn vị vận động lớn hơn xuất hiện sớm, có hiện tượng tăng tốc, có khoảng trống điện cơ. Những thay đổi do bệnh cơ có các đơn vị vận dộng giảm về biên độ, thời khoảng ngắn, đa pha (hẹp, thấp và đa pha).

ThS. Nguyễn Thị Thanh Bình

Xem thêm : máy đo điện cơ

Tin tức khác